Stowarzyszenie Eko - Przyjezierze




IV KRAJOWA KONFERENCJA EKOLOGICZNA w Przyjezierzu - sprawozdanie z przebiegu spotkania


IV  KRAJOWA KONFERENCJA EKOLOGICZNA w Przyjezierzu - sprawozdanie z przebiegu spotkania

W dniu 25.02.2016 w Zakładzie Aktywizacji Zawodowej  w Przyjezierzu odbyła się IV Krajowa Konferencja Ekologiczna pod nazwą Przyszłość nowych odkrywek węgla brunatnego w Polsce. Konferencję zorganizowało Stowarzyszenie Ekologiczne "EKO-PRZYJEZIERZE" wraz  z Fundacją  „Rozwój Tak Odkrywki Nie”, a Patronatem objął Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki. Wśród uczestników konferencji znaleźli się przedstawiciele władz samorządowych i organizacji pozarządowych, a także pracownicy nauki, kopalni oraz lasów państwowych.

            Konferencję otworzył Prezes Stowarzyszenia Eko-Przyjezierze Józef Drzazgowski, który powitał licznie zgromadzonych gości oraz dokonał wprowadzenia do tematu konferencji. Podsumował także dotychczasowe działania Stowarzyszenia wraz z całym ruchem obywatelskim przeciwdziałającym kopalniom odkrywkowym, które rozpoczęły działalność w 2006 roku. Tytułem wstępu głos zabrał również Tomasz Waśniewski, Prezes Fundacji „Rozwój Tak Odkrywki Nie”, który odniósł się do sensu działań Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój Tak Odkrywki Nie”, której jednym z celów jest uświadomienie, iż paliwo niskiej jakości, jakim jest węgiel brunatny nie jest warte wydobycia z uwagi na m.in. niekorzystne zmiany, jakie wywołuje zarówno w obszarze zdrowia publicznego, jak i środowiska.

            Następnie referat pt. Potencjał rolnictwa południowej Wielkopolski oraz skutki ekonomiczne ewentualnej budowy kopalni odkrywkowej węgla brunatnego na złożu Oczkowice wygłosił dr Benedykt Pepliński z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Analiza danych pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego pozwoliła autorowi na oszacowanie skutków ekonomicznych, które poniesione zostaną głównie na terenie powiatu gostyńskiego i rawickiego w związku z planowaną inwestycją. W wystąpieniu zwrócono uwagę na spadek wydajności produkcji rolnej na terenie objętym lejem depresyjnym powstającym w wyniku utworzenia kopalni węgla brunatnego.  Wśród skutków gospodarczych i społecznych budowy kopalni odkrywkowej wyróżniono m.in. bezpowrotne utracenie plenności gruntów, bezpowrotne naruszenie stosunków wodnych, likwidację gospodarstw, ograniczenie produkcji zwierzęcej, naruszenie zaplecza dla przemysłu rolno-spożywczego oraz utratę miejsc pracy w rolnictwie. Ponadto zaprezentowane zostały dane dotyczące powierzchni planowanej inwestycji zgodnie, z którymi obszar wyrobiska szacowany jest na 5855ha, z czego 5324 ha to obecnie obszar użytków rolnych. Natomiast zwałowisko zewnętrzne na wydobytą ziemie będzie zajmowało około 600 ha. W podsumowaniu przedstawiono wyliczenie, które podważa opłacalność inwestycji, ponieważ lej depresyjny, który powstanie w wyniku eksploatacji złoża Oczkowice na przestrzeni 100 lat spowoduje większe starty w samym tylko rolnictwie, niż wartość zalegającego tam węgla brunatnego.

            Kolejnym wystąpieniem był referat pt. Miejsce ekspertyzy przyrodniczej w procedurze ocen oddziaływania inwestycji na środowisko, który wygłosił dr hab. Julian Chmiel z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przedstawiono procedurę oceny oddziaływania inwestycji na środowisko ze szczególnym uwzględnieniem najczęściej popełnianych błędów i uchybień, wśród których można wyróżnić pominięcie niektórych elementów raportu oddziaływania na środowisko (o których mowa w Art. 66. Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko), niewłaściwie określony zakres przedsięwzięcia, niewłaściwy sposób kwalifikacji przedsięwzięcia (braki merytoryczne i metodyczne). Przedstawiono znaczenie ekspertyz przyrodniczych w sporządzaniu raportu oddziaływania na środowisko. Zaprezentowano także wyniki analizy raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko sporządzonego dla odkrywki Ościsłowo, wykazując szereg zaniedbań popełnionych podczas opracowywania raportu, które mogą spowodować negatywne  konsekwencje dla środowiska.

            Przedstawiciel organizacji Greenpeace Polska mgr Iwo Łoś zaprezentował referat pt. Społeczności lokalne i opinie społeczne wobec energetyki - analiza badań. Autor poddał analizie badania opinii publicznej w zakresie energetyki. Przedstawione badania jednoznacznie wykazały brak akceptacji Polaków dla węgla brunatnego i węgla kamiennego. Jednocześnie wykazano, iż Polacy wskazują odnawialne źródła energii, jako obszar energetyki, który powinien być rozwijany w Polsce. Przedstawiono aktywność społeczności lokalnych na polu protestów społecznych mających na celu zaprzestanie rozwoju kopalni odkrywkowych. Ponadto, zaprezentowano wyniki referendów przeprowadzonych w Polsce z pytaniem mieszkańców o ich stosunek do możliwości prowadzenia wydobycia węgla brunatnego na terenie miejsca ich zamieszkania- we wszystkich referendach mieszkańcy sprzeciwili się powstaniu kopalni odkrywkowej.

            Kolejnym punktem konferencji była dyskusja uczestników. Głos zabrali m.in. Wicemarszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Dariusz Kurzawa, Starosta Kościański Bernard Turski  oraz dr Bartłomiej Igliński z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wicemarszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Dariusz Kurzawa zwrócił uwagę na dużą liczbę czynników wpływających na stan środowiska w miejscach prowadzonych prac odkrywkowych ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan hydrologiczny. Starosta Kościański Bernard Turski przedstawił porównanie wielkości bezrobocia na terenach powiatów, w których prowadzona jest odkrywka węgla brunatnego i sąsiadujących powiatów gdzie nie ma odkrywki, z czego jednoznacznie wynikało, iż kopalnia węgla brunatnego nie wpływa pozytywnie na spadek bezrobocia. Dr Bartłomiej Igliński zwrócił uwagę na skład chemiczny węgla brunatnego, którego 50-55% stanowi woda, 10% popiół i do 2% siarka, oraz jego bardzo niską kaloryczność. Ponadto podkreślił, że energia odnawialna jest już dziś tańsza – jako przykład podał Norwegię, która produkuje prąd w elektrowniach wodnych, a Norwedzy, uwzględniając siłę nabywczą, płacą kilkukrotnie mniej za prąd. Wspomniał, że jeszcze w 1945 r. w Polsce było około 7 tysięcy młynów i elektrowni wodnych. Gdyby one pracowały do dziś, to 40-50% prądu pochodziłoby właśnie z małej energetyki wodnej.

            Po zakończeniu dyskusji referat pt. Kto za to zapłaci? Analiza podejścia do finansowania nowych inwestycji węglowych przez największe instytucje finansowe obecne na rynku finansowym Europy oraz jak to wpływa na szanse ZE PAK na pozyskanie finansowania nowych odkrywek węgla brunatnego w Wielkopolsce wygłosił Jakub Gogolewski. Autor przedstawił zagadnienia ryzyka reputacyjnego związanego z finansowaniem inwestycji węglowych. Posługując się przykładem banku udzielającego pożyczki na cele inwestycji w węgiel zwrócił uwagę na utratę reputacji przez tę instytucję,co w konsekwencji powoduje utratę klientów. Ponadto, przedstawiono złą prognozę finansową spółki ZE PAK, rozważając, czy jednostki administracyjne są w stanie przyjąć na siebie koszty pokrycia ewentualnych roszczeń oraz rekultywacji terenu w przypadku, coraz bardziej prawdopodobnej niewypłacalności spółki ZE PAK.

            Następnym wystąpieniem był referat geologa dr-a Michała Wilczyńskiego pt. Czy musimy otwierać nowe kopalnie węgla brunatnego?. Autor zaprezentował światowe i europejskie tendencje związane ze strukturą wytwarzania energii elektrycznej zwracając uwagę na spadek energii pochodzącej z węgla i jednoznaczny wzrost energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii.  Zwrócono uwagę na dynamiczny rozwój technologii energooszczędnych, które ograniczą wzrost zużycia energii elektrycznej, a tym samym spowodują, iż założenia polityki energetycznej Polski staną się przeszacowane. Analiza ekonomiczna wskazała wyższe ceny energii elektrycznej w Polsce w porównaniu do innych krajów europejskich, a zwłaszcza krajów Europy Zachodniej i Północnej. Przedstawiono również straty związany z wydobyciem węgla brunatnego, wśród których znalazły się m.in. utrata zdrowia oraz straty związane z produkcją rolną.

            Kolejnym prelegentem był Marcin Popkiewicz, który podczas wystąpienia zatytułowanego Rewolucja energetyczna, ale po co? dokonał analizy globalnych zmian gospodarczych i ich możliwych skutków. Pod uwagę wzięto takie czynniki jak zmiany emisji CO2 ze spalania paliw kopalnych, nieustanny wzrost zużycia paliw kopalnych, kurczenia się zasobów tego źródła energii oraz wzrost temperatury na świecie. Zaprezentowano możliwe scenariusze zmian zachodzących na świecie związanych z degradacją środowiska naturalnego. Przedstawiono również problem braku norm jakości węgla, a także związanego z tym złego stanu powietrza w Polsce.

            Ostatnim referatem konferencji było wystąpienie dra hab. Leszka Pazderskiego z Greenpeace Polska pt. Zrzut metali ciężkich z odkrywek PAK KWB Konin – problem czy nie?. Autor dokonał analizy danych zawartych w Europejskim Rejestrze Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń porównując je do polskich norm stężeniowych dla ścieków i danych zawartych w rejestrach prowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu. Zauważono, iż normy stężeniowe dla ścieków są dostosowane do typowych instalacji przemysłowych – nie przewidując tak olbrzymich ilości ścieków, jakie wytwarzane są podczas eksploatacji odkrywek węgla brunatnego. Powoduje to zaistnienie sytuacji, w której normy stężeniowe dla ścieków pochodzących z odkrywki Tomisławice są spełniane, jednakże biorąc pod uwagę udział procentowy ścieku powstającego w odkrywce Tomisławice w stosunku do cieku, do którego jest wprowadzany (stanowi on bardzo duży udział dochodzący do 90%), natomiast przekroczone są normy środowiskowe dla rzek. Ponadto zwrócono uwagę na zrzut metali ciężkich, a także prezentując stan wody płynącej w rowie P4 w miejscowości Boguszyce nie wystarczający efekt pracy osadnika w Tomisławicach.

            Konferencję zakończyła dyskusja, w której udział wzięli m.in. przedstawiciel kopalni w Tomisławicach Arkadiusz Michalski,  dr hab. Leszek Pazderski, dr Michał Wilczyński, Dyrektor Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Wilczynie Henryk Działak oraz Prezes Stowarzyszenia Eko-Przyjezierze Józef Drzazgowski. Przedstawiciel kopalni Arkadiusz Michalski odniósł się do treści prezentowanych podczas wcześniejszych wystąpień bagatelizując wpływ kopalni odkrywkowych na środowisko. Jednocześnie przedstawił argumenty za wydobywaniem węgla brunatnego, jako tańszego źródła energii w porównaniu do węgla kamiennego w warunkach polskich. W odpowiedzi na argumenty Arkadiusza Michalskiego głos zabrali dr Michał Wilczyński oraz dr hab. Leszek Pazderski, którzy podważyli argumenty Arkadiusza Michalskiego. Głos w dyskusji zabrał także Dyrektor Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Wilczynie Henryk Działak, który zwrócił uwagę na problem pustynnienia Wielkopolski ze szczególny uwzględnieniem Jeziora Wilczyńskiego, którego powierzchnia zmieniła się w ostatnich latach z 200 ha do 150 ha. Przywołano również kwotę 170 mld zł dotacji do górnictwa, która została przekazana w Polsce na przestrzeni ostatnich lat. Dyskusję podsumował Prezes Stowarzyszenia Eko-Przyjezierze Józef Drzazgowski. Konferencję zakończył i podziękował za udział Prezes Fundacji’’ Rozwój Tak –Odkrywki Nie’’ Tomasz Waśniewski.

 

Powyższe sprawozdanie przygotował Pan Paweł Rzymyszkiewicz a zdjęcia zrobił Heliodor Ruciński

 

Relacja TVP3 - link

 

 



⇑   Do góry strony

Projekt i wykonanie: nonomedia.pl